مثنوی ارواح
یا رب از من کم مکن الطاف دوست ----- مثنوی روح من از آن اوست
مثنوی ارواح
یا رب از من کم مکن الطاف دوست ----- مثنوی روح من از آن اوستمراقبه
مراقبه
مراقبه حالت مطلوبی از هوشیاری است که از طریق مناسک و تمرین‌های معینی حاصل می‌شود. اگر از مراقبه دعاوی و تشریفات فلسفی و عرفانی را جدا کنیم، آنچه باقی می‌ماند نوعی فعالیت مغزی است که با ریلکس شدن جسم همراه می‌شود. در مراقبه شخص با تمام وجود تمرکز و توجه خود را بر روی یک زمینه و موضوع متعالی متوجه می‌سازد و به‌نوعی تمرکز هدایت شده مبادرت می‌ورزد. برای رسیدن به این درجه از خلسه و جذبه روحی کوشش آگاهانه و فعال صورت می‌گیرد.
در گذشته‌های دور این امکان وجود داشت که مردم به‌دور از زندگی پیچیده و استرس‌زا در یک خلوت نسبی، ساعت‌ها به مراقبه و تفکر و تأمل بپردازند، و در مورد مشکلات و مسائل مختلف و متعدد بیندیشند. برای کسانی‌که در آن زمان می‌زیستند مراقبه کردن دست‌یافتنی‌تر و راحت‌تر از مراقبه در جهان صنعتی قرن بیستم بود. شکل‌های مختلفی از مراقبه را می‌توان در مکاتب و مذاهب مختلف چون بودائی، مسیحیت، اسلام، یهود، یوگا و... یافت ولی به اختصار در این نوشتار به دو نوع مراقبه که بسیار متداول و مؤثر است اشاره می‌شود.
۱) مراقبه راهگشا:از طریق آن شخص ذهن خویش را برای ورود و دریافت تجارب و دریافت‌های جدید صاف می‌گرداند. در این مراقبه شخص هیچ کاری انجام نمی‌دهد، به چیزی نمی‌اندیشد و راحت و ریلکس تمامی ذهن و جسم خود را رها می‌سازد. تمامی افکار و احساسات را از ذهن خویش دور کرده و از انحراف و غوطه‌ور شدن در ذهنیات مغشوش جلوگیری می‌کند، و رها شده و ریلکس به تماشای روشنی ذهن و افکار و درک فوق‌العاده می‌نشیند.
۲) مراقبه متمرکز:که در آن شخص با توجه و تمرکز فعال بر یک شیء، یک جمله، یک فکر و... نتیجه مطلوب را به‌دست می‌آورد. در این گونه مراقبه تمرکز روی شیء یا فکر صورت می‌گیرد، به‌طوری‌که تمامی توجه شخص بر روی ماهیت آن شیء یا فکر تمرکز می‌یابد، بدون توجه به رابطه موجود بین آن شیء و یا آن فکر با فکر دیگر، در واقع تمامی مسائل حول و حوش آن را نادیده انگاشته و سعی می‌کند فقط بر مورد تمرکز خود به مراقبه بپردازد. در شرق متدهای عمیق و جالبی برای مراقبه وجود دارد که شخص مراقبه‌کننده به‌وسیله یک مطلع کارآزموده راهنمائی می‌شود تا این‌که به درجه‌ای از تعالی و تکامل دست یابد. شما هم مراقبه متمرکز را شروع کنید و بدانید که تمام پیشرفت یک انسان از تمرکز بالا ناشی می‌شود. ممکن است با آدم‌هائی در زندگی مواجه شوید که قادر به انجام امور خارق‌العاده‌ای باشند البته به‌غیر از موارد نادری که این موهبت‌ها اعطاء الهی است. در سایر موارد تمرین و تمرکز شخصی به مرور زمان توانائی انجام این امور را به این اشخاص می‌دهد. در عین حال که روشهای بسیاری برای انجام مراقبه وجود دارد ولی در تمام آن‌ها روش اصلی یکی است. در زیر به یک روش عملی تقریباً استاندارد می‌پردازیم که می‌توانید برای ریلکسیشن و رهاسازی جسم و روحتان از تنش‌ها و استرس و به‌طور کلی تمام افکار منفی که در طول روز در بدن شما جمع شده است، استفاده کنید.
● روش عملی:
۱) با چشمان بسته در وضعیتی راحت قرار بگیرید. سعی کنید که بدنتان کاملاً آرام و با حداکثر آرامش قرار داشته باشد. البته نحوه راحت بودن به چند نوع می‌تواند باشد ابتدا این‌که در سر و صدا انجام این تمرینات تقریباً بی‌فایده است که هیچ، بیشتر استرس را در افراد افزایش می‌دهد. پس اولین نکته آرامش محیط شماست. دومین موضوع نحوه قرار گرفتن بدنتان است شما می‌توانید بر روی یک صندلی که در آن احساس آرامش می‌کنید بنشینید این بستگی به‌خودتان دارد که چه شرایطی را انتخاب کنید. روش دیگر این‌که بر روی تختخواب دراز بکشید سعی کنید از دراز کشیدن روی فرش اکیداً خودداری کنید. بر روی تخت نباید پستی و بلندی باشد یعنی حداقل این‌که پای شما نباید نسبت به کمر و ران در مکان بالاتری قرار داشته باشد دلیلش هم این است که باعث خواب رفتگی عضلات پا می‌شود. در مورد وضعیت سرتان هم می‌توانید از بالش استفاده کنید چون هیچ منعی وجود ندارد البته اگر بالش ضخامت کمتری داشته باشد بهتر است و کسانی هم که می‌توانند بدون بالش بر روی یک محیط صاف دراز بکشند هم نتیجه بهتری خواهد داشت. زمان انجام دادن فقط به‌خودتان بستگی دارد. ولی باید زمانی باشد که دلهره انجام کاری را نداشته باشید چون تأثیرات معکوسی در درازمدت بر روی روانتان خواهد داشت.
۲) تمامی عضلات خویش را شل کنید، این کار را می‌توانید از پای راست شروع کنید و رو به بالا این جریان ریلکس کردن را ادامه دهید تا جائی‌که کاملاً تمام بدنتان در آرامش غوطه‌ور شود. برای اطمینان از ریلکس کامل عضلات بدن یک‌بار دیگر هم از سر شروع به شل کردن بدن کنید.
منظور از ریلکس کردن بدن این است که در هنگامی‌که روی تختخواب دراز کشیده‌اید و یا روی صندلی نشسته‌اید، تمام حواستان را بر روی اعضاء بدن به ترتیبی که شروع می‌کنید متمرکز کنید و در همین حالت ماهیچه‌های بدن را شل کنید به‌طوری که هیچ حسی روی آن عضو نداشته باشید. تا به آخر که یک یک اعضاء را شل و راحت می‌کنید.
۳) تنفس عمیق را با شمارش همراه کنید. به‌صورتی با شماره یک هوا را به‌داخل ریه بکشید و با شماره دو تخلیه کنید. این عمل را تا شماره پنجاه ادامه دهید و در این حال باید تمام توجه شما به نحوه تنفس متوجه باشد.
این عمل باید حداقل ۲۰ بار انجام شود. نکته مهم این است که نباید با سرعت این تنفس را انجام دهید و باید یک فاصله چند ثانیه‌ای بین هر تنفس باشد.
۴) پس از اتمام عمل شمارش، بدن خود را رها کنید، و خود را به‌صورتی راحت و رها شده تصور کنید.
۵) آنچه را که در حال وانهادگی و رهائی به ذهن شما می‌رسد، بدون کوشش در تجزیه و تحلیل آن، پس از پایان مراقبه یادداشت کنید. در مراقبه مهم این است که خود را به تمام معنی رها کنید نه این‌که بخوابید و یا فکرتان را بر روی موضوعی خاص متوجه کنید که برایتان اهمیت دارد، زیرا باعث می‌شود که شما به‌دنبال راه‌حل‌ها البته به‌صورت آگاهانه و به‌صورت تحلیلی بروید. شاید در ابتدا ۲ تا ۳ ماه لازم باشد که فقط طریقه درست مراقبه کردن را بیاموزید و بتوانید آرامش و تمرکز بهتر خود را بیابید.
به هر حال پس از مدتی چنان یگانگی و راحتی و صلح و صفائی را در خودتان احساس می‌کنید که روز به روز موجب موفقیت شما می‌شود و مشکلات یکی پس از دیگری از شما دور می‌شود و شما تکامل یافته و آسوده خاطر می‌توانید با گسترش تدریجی این مراقبه با بذرافشانی فکری بر روی مسائل دلخواه خویش به مراقبه بپردازید و برای مسائل و مشکلات و ایده‌های خود راه‌حل‌های عمیق و جالبی بیابید. این روش مراقبه در اصل یک نوع از عمل خود هیپنوتیزم است که به‌صورتی مبتدی‌تر بیان شده است.